Momenteel ontvangt het UWV meer aanvragen voor een WIA-uitkering dan ze aankunnen, waardoor er een achterstand is ontstaan in het beoordelingsproces. Om deze achterstand weg te werken, heeft het UWV maatregelen genomen, waaronder het vereenvoudigen van de behandeling van WIA-aanvragen voor mensen van 60 jaar en ouder tot 1 januari 2024.

De vereenvoudigde behandeling houdt in dat de aanvragen zoveel mogelijk worden beoordeeld op basis van schriftelijke informatie, zoals het re-integratieverslag. Als deze informatie niet voldoende is, neemt het UWV contact op met de aanvrager. Over het algemeen is er geen verdere beoordeling door een verzekeringsarts nodig.

Deze vereenvoudigde aanpak zorgt ervoor dat (voormalige) werknemers en werkgevers sneller helderheid krijgen.

De vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag is van toepassing op de volgende groepen mensen:

• Personen van 60 jaar en ouder, waarvan de WIA-uitkering zou moeten ingaan tussen 1 oktober 2022 en 31 december 2023.
• Personen van 60 jaar en ouder die na 1 oktober 2022 een eerdere WIA-aanvraag hebben ondergaan met een vereenvoudigde behandeling, maar waarvan deze aanvraag is afgewezen of beëindigd. Deze personen kunnen vanwege verslechterde gezondheid opnieuw een WIA-uitkering aanvragen vóór 1 januari 2024.
  

Voorwaarden

Voor de vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag gelden de volgende voorwaarden zoals vastgesteld door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid:

• Niemand mag nadelige gevolgen ondervinden van de maatregel. Dit betekent dat de (voormalig)werknemer geen lagere WIA-uitkering ontvangt door de vereenvoudigde behandeling dan wanneer er een volledige beoordeling van de aanvraag zou hebben plaatsgevonden. Voor de (voormalig)werkgever betekent dit dat UWV geen extra uitkeringslasten of premies doorberekent.
• Zowel de (voormalig)werknemer als de (voormalig)werkgever moeten instemmen met de vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag. Ze kunnen ook kiezen voor een normale behandeling.
  
• Het blijft mogelijk om bezwaar aan te tekenen tegen de beslissing na een vereenvoudigde behandeling, zelfs als beide partijen hier eerder mee hebben ingestemd.
  
• Indien de bedrijfsarts in het re-integratieverslag aangeeft dat de werknemer niet meer in staat is om te werken (er zijn “geen benutbare mogelijkheden”), zal er geen vereenvoudigde WIA-aanvraag plaatsvinden. De verzekeringsarts zal de WIA-aanvraag dan beoordelen zoals gebruikelijk en kan een IVA-uitkering toekennen.
  

De vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag werkt als volgt:

De arbeidsdeskundige beoordeelt de WIA-aanvraag op basis van de documenten die gedurende de twee jaar ziekte zijn opgesteld. Deze documenten omvatten bijvoorbeeld informatie over de belastbaarheid van de (voormalig)werknemer, oftewel wat hij/zij nog wel en niet kan, en de inspanningen die zijn verricht op het gebied van re-integratie.

Indien de (voormalig)werknemer een dienstverband heeft, worden hiervoor de zogenaamde ‘RIV-documenten’ gebruikt, wat staat voor re-integratieverslag.

Voor (voormalig)werknemers zonder (voormalig)werkgever en met een Ziektewet-uitkering zijn er geen RIV-documenten beschikbaar. In dit geval maakt UWV gebruik van de informatie over de belastbaarheid en re-integratie die tijdens de Ziektewet-uitkering zijn vastgelegd.

Een IVA-uitkering

Indien uit de verstrekte informatie blijkt dat de (voormalig)werknemer hoogstwaarschijnlijk zowel op dit moment als in de toekomst niet meer in staat is om te werken, zal de WIA-aanvraag volgens de normale procedure worden afgehandeld. 

Een WGA-uitkering

Bij de vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag zal de (voormalig)werknemer na de beoordeling van de (RIV-)documenten door de arbeidsdeskundige direct een WGA 80-100 uitkering ontvangen in de volgende situaties:

• Als het werk dat de (voormalig)werknemer verricht niet voldoet aan de voorwaarden voor een ‘praktische schatting’.
• Als de (voormalig)werknemer minder dan 65% van zijn oorspronkelijke loon verdient of helemaal geen inkomsten uit werk heeft.
  

Afhankelijk van het arbeidsverleden van de (voormalig)werknemer kan dit een loongerelateerde uitkering of een loonaanvullingsuitkering zijn.

Bij de vereenvoudigde beoordeling van de WIA-aanvraag zal de arbeidsdeskundige de volgende zaken niet doen:

• Beoordelen welke functies mogelijk geschikt zouden kunnen zijn op basis van de opleiding, (werk)ervaring en belastbaarheid van de (voormalig)werknemer.
• Vaststellen wat de (voormalig)werknemer nog zou kunnen verdienen met deze functies (resterende verdiencapaciteit).
  
• Vaststellen van het ‘maatmaninkomen’.
  
• Vaststellen van het arbeidsongeschiktheidspercentage.
  
• Een rapportage opstellen over de beoordeling van de WIA-aanvraag.
  

Geen WIA-uitkering

Bij een vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag zal de (voormalig)werknemer geen WIA-uitkering ontvangen als uit de geleverde documenten en informatie blijkt dat:

• De (voormalig)werknemer een baan heeft waarvan het werk past bij zijn mogelijkheden.
• Met dit werk verdient de (voormalig)werknemer meer dan 65% van zijn oorspronkelijke loon.
  

De arbeidsdeskundige zal aan de hand van de (RIV-)documenten beoordelen of het werk geschikt is voor de (voormalig)werknemer en of het loon hoog genoeg is om de aanvraag af te wijzen. Indien nodig kan de arbeidsdeskundige de verzekeringsarts raadplegen.

Na de behandeling van de WIA-aanvraag zal de arbeidsdeskundige een korte rapportage opstellen met daarin:

• Het ‘maatmaninkomen’.
• Het arbeidsongeschiktheidspercentage.
  

Na de beslissing

Na de beslissing bij een vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag zijn er enkele zaken die specifiek gelden voor deze vereenvoudigde procedure:

• Geen herbeoordeling: In tegenstelling tot een normale WIA-aanvraag, vindt er bij een vereenvoudigde behandeling geen automatische herbeoordeling plaats na verloop van tijd. Dit betekent dat de arbeidsongeschiktheidsstatus en uitkeringshoogte niet opnieuw worden beoordeeld zonder nieuwe aanvraag of wijzigingen in de situatie.
• Recht op bezwaar: Ondanks de vereenvoudigde behandeling behoudt de (voormalig)werknemer het recht om bezwaar aan te tekenen tegen de beslissing. Als de (voormalig)werknemer het niet eens is met de toekenning, de hoogte van de uitkering of andere aspecten van de beslissing, kan hij/zij binnen de geldende termijn bezwaar maken.
  
• Voortzetting van uitkering: Als de WIA-uitkering is toegekend na de vereenvoudigde behandeling, zal de uitbetaling van de uitkering doorgaan volgens de geldende regels en betalingsperiodes. Het UWV zal de uitkering blijven verstrekken zolang de arbeidsongeschiktheidsstatus en andere relevante criteria van kracht blijven.
  

Het is belangrijk op te merken dat deze specifieke zaken betrekking hebben op de vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag en kunnen verschillen van de procedures die gelden voor een normale WIA-aanvraag. Raadpleeg altijd de relevante instanties, zoals het UWV, voor specifieke informatie en begeleiding in een individuele situatie.

Re-integratie

Re-integratie na de beslissing bij een vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag verloopt als volgt, afhankelijk van de situatie:

Re-integratie en een IVA-uitkering:

• (Voormalig)werknemers met een IVA-uitkering ontvangen doorgaans geen actieve re-integratiebegeleiding, tenzij zowel de (voormalig)werknemer als het UWV hier een positief effect van verwachten.
  

Re-integratie bij een WGA-uitkering:

• (Voormalig)werknemers met een WGA-uitkering krijgen (intensieve) re-integratiebegeleiding aangeboden door het UWV. In overleg met de arbeidsdeskundige wordt besproken welke begeleiding nodig is en wat de (voormalig)werknemer aankan. Hierbij wordt gebruik gemaakt van informatie uit de (RIV-)documenten die bij de aanvraag zijn ingediend.
  

Re-integratie bij een WGA-uitkering en een (voormalig)werkgever met eigenrisicodragerschap voor de WGA:

• Als de (voormalig)werknemer een werkgever heeft die eigenrisicodrager is voor de WGA, blijft de (voormalig)werkgever verantwoordelijk voor de re-integratie.
  

Geen re-integratie na afwijzing van de WIA-uitkering:

• Als de WIA-aanvraag wordt afgewezen omdat de (voormalig)werknemer passend werk heeft en meer dan 65% van het oorspronkelijke loon verdient, biedt het UWV geen actieve re-integratiebegeleiding aan.
  

Inkomsten & WGA-uitkering

Als de (voormalig)werknemer tijdens de WGA-uitkering inkomsten uit werk heeft, zal het UWV deze inkomsten verrekenen met de uitkering. Hierbij volgt het UWV de regels die gelden bij Werken met een WGA-uitkering. De hoogte van de inkomsten uit werk heeft invloed op de hoogte van de WGA-uitkering.

Indien de (voormalig)werknemer gedurende een periode van een jaar meer dan 65% van zijn laatstverdiende loon verdient, zal het UWV beoordelen of de WGA-uitkering beëindigd kan worden. Dit kan betekenen dat de (voormalig)werknemer niet langer in aanmerking komt voor de WGA-uitkering als het inkomen uit werk voldoende is om zelf in het eigen levensonderhoud te voorzien.

Het exacte proces en de beoordeling van de inkomsten en beëindiging van de WGA-uitkering kunnen variëren afhankelijk van de individuele situatie en de geldende regelgeving. Het UWV zal de (voormalig)werknemer hierover informeren en de nodige stappen ondernemen om de inkomsten correct te verrekenen en de WGA-uitkering aan te passen indien nodig.

Herbeoordeling

Zowel de (voormalig)werknemer als de (voormalig)werkgever hebben de mogelijkheid om op de gebruikelijke manier een nieuwe beoordeling aan te vragen, bijvoorbeeld als er veranderingen in de gezondheidssituatie zijn. In dat geval wordt de verzekeringsarts betrokken bij de beoordeling. Het UWV informeert de aanvrager vooraf over de mogelijke gevolgen van de herbeoordeling.

De herbeoordeling kan verschillende uitkomsten hebben, waaronder:

• Toekenning van een IVA-uitkering: Als uit de herbeoordeling blijkt dat de (voormalig)werknemer voldoet aan de criteria voor een IVA-uitkering, kan deze uitkering alsnog worden toegekend.
  
• Geen verandering in de bestaande WGA-uitkering: Het is mogelijk dat de herbeoordeling geen verandering teweegbrengt in de bestaande WGA-uitkering.
  
• Verlaging van de WGA-uitkering: In sommige gevallen kan de herbeoordeling leiden tot een verlaging van de WGA-uitkering.
  
• Beëindiging van de WGA-uitkering: Het kan ook voorkomen dat de herbeoordeling resulteert in het beëindigen van de WGA-uitkering, bijvoorbeeld als de (voormalig)werknemer geen recht meer heeft op een uitkering vanwege verbetering van de gezondheid of het vinden van passend werk.
  

Daarnaast kan het UWV zelf een herbeoordeling initiëren als de verzekeringsarts en arbeidsdeskundigen vermoeden dat de (voormalig)werknemer mogelijk in aanmerking komt voor een IVA-uitkering.

Indien uit de herbeoordeling blijkt dat de (voormalig)werknemer recht heeft op een IVA-uitkering, terwijl deze niet was toegekend vanwege de vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag, zal de IVA-uitkering alsnog worden toegekend. Dit kan gepaard gaan met een terugwerkende kracht van maximaal 52 weken, afhankelijk van de specifieke situatie.

Alsnog recht op WIA-uitkering

Als de (voormalig)werknemer eerder een vereenvoudigde behandeling van de WIA-aanvraag heeft gehad die is afgewezen of beëindigd, en vervolgens de gezondheid van de persoon verslechtert, kan deze opnieuw een WIA-uitkering aanvragen. Het is belangrijk op te merken dat als deze nieuwe aanvraag plaatsvindt vóór 1 januari 2024, nog steeds de voorwaarden voor de vereenvoudigde behandeling van toepassing zijn.

Bij een nieuwe aanvraag zal de verzekeringsarts de gezondheidstoestand van de (voormalig)werknemer beoordelen om vast te stellen of er sprake is van een verslechterde gezondheid. Afhankelijk van de bevindingen van de verzekeringsarts kan er een nieuwe beoordeling worden gedaan, waarbij de juiste uitkering (IVA-uitkering of WGA-uitkering) wordt vastgesteld op basis van de actuele gezondheidssituatie.

Werkgeverspremies

Voor alle WIA-uitkeringen voor mensen van 60 jaar of ouder, zowel bij de vereenvoudigde behandeling als bij de gewone behandeling, worden de uitkeringen betaald uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds (Aof). Dit betekent dat de uitkeringslasten of premies niet worden doorberekend aan (voormalig)werkgevers en eigenrisicodragers. Deze maatregel zorgt ervoor dat werkgevers geen extra financiële lasten hebben als gevolg van de WIA-uitkeringen aan oudere werknemers.